5 نكته شگفت‌انگيز درباره چاقي شما«‌ژن تپلي» داري جانم!

 


امروزه شواهدي در دست است كه نشان مي‌دهد ژن‌ها، اختلالات هورموني و حتي ويروس‌ها نقش مهمي در چاقي ايفا مي‌كنند. برخلاف انتظار، غذا‌خوردن به مقدار كم و فعاليت زياد تاثير چنداني بر كاهش‌وزن ندارد. بسياري تصور مي‌كنند اگر فردي چاق است پس به طور حتم زياد مي‌خورد و كم فعاليت مي‌كند و بدون شك فرد تنبلي است، اما در بيشتر اوقات ماجرا چيز ديگري است.

چاقي ژنتيكي است

دانشمندان براي اولين بار، اين ژن را در موش‌هاي چاق شناسايي و آن را «ژن تپلي» نامگذاري كردند. سال‌ها بعد زماني كه دانشمندان ژنوم‌هاي انسان را براي يافتن نشانه‌هايي كه آسيب‌پذيري در برابر ديابت نوع دوم را افزايش مي‌دهند بررسي مي‌كردند، دوباره با ژن تپلي ـ كه اكنون ژن FTO ناميده مي‌شود ـ روبه‌رو شدند. مشخص شد در افرادي كه داراي دو ژن FTO هستند نسبت به افراد فاقد اين ژن، احتمال ابتلا به ديابت 40درصد و چاقي 60 درصد بيشتر است. افرادي كه تنها داراي يك ژن FTO هستند نيز داراي اضافه‌وزن هستند. دانشمندان تصور مي‌كنند ژن‌هاي چاقي زيادي در بدن وجود دارد. يكي از آنها مي‌گويد: «ممكن است صد ژن چاقي وجود داشته باشد كه هركدام يك تا دو كيلوگرم به وزن بدن اضافه مي‌كنند. زماني كه بايد چربي‌ بيشتري بسوزانيم، تفاوت كاملا آشكار مي‌شود. 16 درصد انسان‌ها داراي دو ژن چاقي و 50 درصد داراي يك ژن هستند. دانشمندان تصور مي‌كنند ساير ژن‌هاي چاقي در مقايسه باFTO تاثير كمتري دارند. خبر خوب اين كه با داشتن استعداد ژنتيكي براي چاق شدن، دنيا به آخر نرسيده است، هنوز هم مي‌توان با ورزش‌ منظم، خطر را كاهش داد.

مي‌توانيد سوخت و ساز بدن‌ را تغيير دهيد

دانشمندان با بررسي دوقلوها (يكي چاق و ديگري لاغر) به اين نتيجه رسيدند كه سلول‌هاي چربي در فرد چاق دچار نوعي تغيير در سوخت و ساز مي‌شوند كه سوزاندن چربي را بسيار سخت مي‌كند. اضافه‌شدن تنها پنج كيلوگرم به وزن بدن مي‌تواند باعث كندي در سوخت‌و‌ساز و ايجاد يك چرخه باطل در بدن شود، يعني هرچقدر چربي بيشتري در بدن ذخيره شود به همان ميزان سوزاندن آن مشكل‌تر مي‌شود. پس راه‌حل چيست؟ قطعا ورزش‌كردن و فعاليت بدني. چند كودك چاق را مي‌شناختيد كه اكنون به افرادي متناسب و خوش‌اندام تبديل شده‌اند، آن هم تنها با ورزش‌كردن منظم؟

سرنوشت ما در زمان بارداري رقم مي‌خورد

سيگار‌كشيدن در دوران بارداري باعث تولد نوزاد نارس و مصرف الكل باعث آسيب‌رسيدن به مغز نوزاد مي‌شود، بنابراين تغذيه نامناسب نيز مي‌تواند تاثيرات منفي داشته باشد. بسياري از دانشمندان معتقدند مصرف شيريني زياد و غذاهاي چرب مي‌تواند بر نوزاد (حتي قبل از تولد) تاثير منفي بگذارد. مطالعات نشان داده است ميزان اسيدهاي چرب و گلوكز در رحم زنان چاق بيشتر از زنان با وزن طبيعي است. اين مولكول‌ها، پروتئين‌هايي را آزاد مي‌كنند كه به سيستم‌ كنترل اشتها و سوخت و ساز در مغز در حال رشد نوزادان آسيب مي‌رساند.

برخلاف انتظار، غذا‌خوردن به مقدار كم و فعاليت زياد تاثير چنداني بر كاهش‌ وزن ندارد

در مطالعه روي زناني كه عمل جراحي باي‌پس معده انجام داده بودند، كودكاني كه قبل از اين عمل به دنيا آمده بودند با كودكان متولد‌شده پس از عمل مورد مقايسه قرار گرفتند. همان‌طور كه انتظار مي‌رفت وزن مادران پس از عمل كم شده بود، اما امكان چاقي در كودكان متولد‌شده پس از عمل نيز به نصف كاهش پيدا كرده بود. از آنجا كه كودكان يك خانواده داراي ساختار ژنتيكي مشابه هستند، از نظر دانشمندان تفاوت‌هاي وزني در كودكان يك خانواده با تغييرات رخ داده در محيط رحم مرتبط است.

شيريني واقعا اعتيادآور است

با وجود اين كه غذا مانند مواد مخدر يا الكل اعتيادآور نيست، اما در سال‌هاي اخير دانشمندان تشابهات عجيبي را بين اين دو كشف كرده‌اند. در مطالعه‌اي كه تصاوير غذاهاي شيرين مورد علاقه شركت‌كنندگان به آنها نشان داده شد همان بخش‌هايي از مغز تحريك شد كه در افراد معتاد نسبت به مواد مخدر يا الكل واكنش نشان مي‌دهند. پژوهشگران مي‌گويند: ممكن است دوپامين (هورمون انگيزه و خوشي) عامل اين موضوع باشد. اگر افراد چاق گيرنده‌هاي دوپامين كمتري داشته باشند، بايد بيشتر غذا بخورند تا بتوانند با انگيزه و خوش باشند.

عفونت گوش مي‌تواند به حس چشايي آسيب برساند

سال‌ها اين سوال مطرح بود چرا افرادي كه حس چشايي ضعيف‌تري دارند معمولا چاق هستند. اين فرضيه مطرح شده است كه امكان دارد عفونت‌هاي گوش كه باعث آسيب‌ديدن عصب چشايي‌ ـ‌ كه از گوش مياني مي‌گذرد ‌ـ‌ مي‌شود، همان حلقه گمشده باشد. پس از انجام آزمايش‌هاي متعدد مشخص شد امكان چاقي در افراد بالاي 35 سالي كه چند مورد عفونت گوش داشته‌اند، دو برابر بيشتر است. افرادي كه قبلا عفونت گوش داشته‌اند به غذاهاي چرب و شيريني بيشتر علاقه دارند. زيرا به دليل آسيب‌ديدن عصب چشايي بايد مقدار بيشتري چربي يا قند مصرف كنند تا مزه آنها را حس كنند.پيشگيري از عفونت‌هاي گوش در كودكي همانند پيشگيري از عامل آنها يعني سرماخوردگي سخت است. اگر فرد بالغي ـ كه دچار اضافه‌وزن است ـ در دوران كودكي به عفونت حاد گوش مبتلا شده است بايد حتما به مزه و ساختار غذاي خود توجه ويژه داشته باشد؛ براي مثال استفاده از ميوه به جاي شيريني يا روغن زيتون به جاي كره مي‌تواند منجر به تغذيه بهتر و كاهش‌وزن شود.





تاريخ : پنج شنبه 28 دی 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |